De Wartburg, kasteel met rijk verleden in het Duitse Thüringen
Halverwege de 11e eeuw werd Wartburg Castle gebouwd boven op een 441 meter hoge heuvel in het Duitse Thüringen. Het kasteel heeft, net als veel andere kastelen, een rijke geschiedenis. Niet zo zeer als het gaat om oorlogsvoering en/of verdediging, maar wel op ander gebied. Een bezoekje aan dit prachtige kasteel is dan ook zeker de moeite waard.
Over de Wartburg in Eisenach
Wartburg Castle, in de volksmond de Wartburg genoemd, ligt in de kreisfreie Stadt Eisenach. Eisenach ligt in het westen van de deelstaat Thüringen, op zo’n 460 kilometer afstand van Utrecht. Eeuwenlang was Eisenach een belangrijke plaats langs de Via Regia (Koningsweg), die van Parijs naar Kiev liep. De Via Regia was een belangrijke handelsroute maar werd ook gebruikt als postweg, pelgrimsroute en koningsweg. Andere steden die aan deze route lagen waren onder meer Frankfurt, Gotha, Erfurt, Jena, Leipzig en Krakau.
Geschiedenis van de Wartburg
De Wartburg zelf is ouder dan de stad Eisenach. De graaf van Thüringen, Lodewijk van Schauenburg, bouwde de Wartburg halverwege de 11e eeuw. In de loop van de tijd werd Eisenach onderaan de voet van de heuvel gevormd. In de 12e eeuw werd het kasteel gigantisch uitgebreid, onder meer met de aanbouw van het Landgrafenhaus. In dit deel van het kasteel zijn prachtig gedecoreerde ruimtes te vinden waar je werkelijk je ogen uit kijkt. Helaas niet allemaal meer origineel; de meeste versieringen, fresco’s en decoraties zijn aangebracht in de 19e eeuw. Hieronder een aantal ruimtes waar ik nog steeds wel eens aan terug denk.
Elisabeth-Kemenate
De Elisabeth-Kemenate is een indrukwekkende kamer in de Wartburg. Deze ruimte werd begin 1900 geheel in neobyzantijnse stijl versierd. Op de wanden en plafonds zijn historische taferelen in glasmozaïek te zien. Dit alles ter nagedachtenis aan Elisabeth van Thüringen, die vanaf haar vierde levensjaar op de Wartburg woonde en later trouwde met Lodewijk IV van Thüringen.
Sängersaal
In de Sängersaal werd de Sängerkrieg gehouden, ook wel Wartburgkrieg genoemd. Deze zangwedstrijd werd volgens de geschiedenisboeken gehouden in 1207, tussen meerdere minstrelen. Of de wedstrijd daadwerkelijk plaatsgevonden heeft, daar zijn de meningen over verdeeld. Feit is dat de Sängersaal in de Wartburg een imposante en prachtig gedecoreerde zaal is. Op de muren zijn naast de decoraties prachtige fresco’s te zien.
Festsaal
Nog zo’n indrukwekkende, rijkelijk gedecoreerde zaal is de Festsaal. De 40 meter lange Feestzaal vind je op de derde verdieping. In deze zaal, waar geregeld concerten en andere festiviteiten worden gehouden, kijk je je ogen uit. Werkelijk geen enkel stukje muur of plafond zonder decoratie ga je hier vinden. Leuk om te weten: muzikant Franz Liszt werkte mee als adviseur tijdens het verbouwen van de Feestsaal in de 19e eeuw. Hij zorgde onder meer voor een goede akoestiek, iets waar muzikanten van tegenwoordig nog steeds veel profijt van hebben.
Maarten Luther op de Wartburg
Maarten Luther zat in 1521 en 1522 tien maanden lang in ballingschap op de Wartburg. Hij zat hier niet vrijwillig. Luther was door een Saksische vorst “ontvoerd” met als doel hem te laten onderduiken op de Wartburg, nadat hij een keizerlijk verbod opgelegd had gekregen. Op de Wartburg nam hij een andere naam én een ander uiterlijk aan. Zo bracht hij zijn tijd hier door als Junker Jörg. In de periode dat Maarten Luther op de Wartburg verbleef vertaalde hij het Nieuwe Testament in het Duits, aan het bureau op onderstaande foto.
Prachtig versierde gangen
Ook wanneer je van het ene vertrek naar het andere loopt kijk je je ogen uit. De gangen zijn de ene keer kleurrijk; muren zijn versierd met behang, er is geschilderd en op de vloer liggen glanzende tegels. De andere keer is de gang nog in vakwerk stijl met sobere kleuren en houten vloer, waardoor alles kraakt wanneer je er over heen loopt.
Südturm en Gadem
Het Gadem (gebouw rechts op de foto) stamt niet uit de middeleeuwen zoals het grootste deel van de Wartburg. Het werd in de 19e eeuw gebouwd op de fundering met gewelfde kelder van de eerdere kasteelkeuken. Vandaag de dag kun je hier een drankje drinken in Burgcafe Gadem.
De zuidelijke toren op de foto (Südturm) stamt nog uit de middeleeuwen, evenals een gedeelte van een oude muur naast de toren. In de raamloze kerker van de toren stierf aanhanger van de wederdopersbeweging Fritz Erbe na acht jaar gevangenschap.
Vanaf de toren kijk je mooi uit over de omgeving van de Wartburg, maar ook op de binnenplaats. Wat meteen opvalt is de grote stortbak, die gebruikt werd om water te filteren door middel van zand. Helaas voldeed dit systeem niet en werd water eeuwenlang met ezeltjes vanuit het dal naar boven gedragen.
De Wartburg op UNESCO Wereldergoedlijst
Sinds 1999 staat de Wartburg op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Voor opname op de Werelderfgoedlijst moet een monument voldoen aan twee van zes criteria, en dat deed de Wartburg. “De Wartburg is een uitzonderlijk monument uit het feodale tijdperk in Centraal-Europa. Daarnaast is de Wartburg rijk aan culturele referenties. Aan het ballingschap van Maarten Luther wordt veel waarde toegeschreven, dat is een sterk symbool van Duitse integratie en eenheid.”
Overnachten op de Wartburg
Kun je niet genoeg krijgen van het kasteelleven? Dan kun je overnachten in het 5-sterren Romantik Hotel auf der Wartburg. Het hotel biedt kamers met adembenemende uitzichten over het Thüringse landschap. Het is prachtig gerestaureerd en wordt door gasten als erg goed beoordeeld.
Check beschikbaarheid en prijzen bij Romantik Hotel auf der Wartburg
Hoe kom je bij de Wartburg?
Je kunt naar boven wandelen maar ook gebruik maken van taxi’s die beneden klaar staan of van een pendelbus. De auto kun je parkeren op één van de parkeerplaatsen. Vergeet niet om bij aankomst bovenop de heuvel een kijkje te nemen vanaf het Wartburg Aussichtsplattform. Hier is het zicht op de Wartburg zoals op de foto bovenaan dit artikel. Vanaf P2 of P3 kun je in een kleine 45 minuten naar boven wandelen. Je komt dan bij Ausblick auf die Wartburg, waar je een mooi uitzicht hebt op het kasteel. Ook aan de noordzijde kun je parkeren. Hier vandaan loop je in een kleine 10 minuten naar boven.
Bezienswaardigheden in Eisenach
Eisenach is niet alleen bekend door de Wartburg. Al is dat wél een van de voornaamste redenen dat mensen naar Eisenach toe komen. Eisenach is ook de geboorteplaats van Johann Sebastian Bach en vele klassieke muziek liefhebbers komen voor een bezoek aan het Bachhaus. Daarnaast is de stad bekend als vestigingsplaats van auto-industrie én als woonplaats van Maarten Luther. In Eisenach zijn een mooie plekken te bekijken. Historische bouwwerken zoals de Hellgrevenhof en de Lussenhof en oude burchten zoals onder andere Landhaus Pflugensberg, Schloss Fischbach en Eisenacher Stadtschloss zijn belangrijke trekpleisters. Eisenach beschikt over één bewaard gebleven stadspoort: Nikolai poort. Een aantal historische panden vind je langs het marktplein. Zoals de in 1180 gebouwde Georgenkirche, waar Johann Sebastian Bach gedoopt werd. Ook het in gotische stijl gebouwde Rathaus staat langs het plein, evenals het Stadtschloss. Midden op het plein pronken de Georgsbrunnen. Als liefhebber van musea kun je in Eisenach je lol op. Bezoek naast het Bachhaus het Lutherhaus, het Stadschloss, het Automobilbaumuseum en het Thüringer Museum.
